بعد از شروع درگیری میان روسیه و اوکراین، غرب (اروپا، آمریکا و کانادا) به اصطلاح (به اصطلاح نوشتم. چون تحریم روسیه به زندگی شخصی پوتین تاثیری ندارند) برای تنبیه پوتین، مقامات بلندپایه روسیه، نزدیکان پوتین و سقوط اقتصاد روسیه بیش از هزار (۱۰۰۰) نفر و شرکت روسیه را تحریم کردند. علاوه از غرب؛ استرالیا، زلاند نو، جاپان، کره جنوبی و سنگاپور نیز بخاطر درگیری نظامی روسیه را تحریم کردند.
به دلیل شامل شدن بانک مرکزی روسیه و منجمد کردن ۳۰۰ ملیارد دالر ذخیره ارزی این بانک؛ پوتین دستور داد که کشورهای با برخورد نادوستانه، پس از این باید برای خرید تیل و گاز روسیه روبل روسی پرداخت کند. از میان کشورهای اروپایی بلغارستان (بلغاریا) و پولند (لهستان) حاضر به پرداخت با روبل نشد و روسیه گاز آنها را قطع کرد. بقیه کشورهای اروپایی نخواست که ریسک کند و حاضر به پرداخت قیمت گاز و تیل به روبل شد.
چه قدر اروپا وابسته به گاز روسیه است؟
روسیه ۳۹٪ گاز اروپا را از طریق لولههای که در زمان شوری ساخته شده بود عرضه می کند.
این مقدار گاز روزانه ۳۸۰ ملیون متر مکعب و سالانه ۱۴۰ ملیارد متر مکعب میشود که از روسیه وارد اروپا میگردد. ارزش پولی صادرات گاز روسیه پس از جنگ اوکراین ماهانه به ۱۸.۷ ملیارد دالر آمریکایی میرسد.
در میان خریداران به ترتیب جرمنی ۳۸٪، ایتالیا ۱۱٪، ترکیه ۹٪، هالند ۶۰٪ و فرانسه ۴٪ گاز مورد نیاز خود را از روسیه خریداری میکند.
جرمنی بخاطر صنعت وابسته به تولیداش بیشتر از همه نیاز به استفاده و خرید گاز دارند. جرمنیها این موضوع را بخوبی درک میکند. وزیر اقتصاد جرمنی روبرت هابیک (Robert Habeck) نیز تاکید کرد که در صورت قطع گاز روسیه این کشور به بحران اقتصادی روبرو خواهد شد که سالها طول میکشد.
پیدا کردن عرضه کننده جدید گاز برای اروپا ساده نیست
اروپا به هیچ عنوان به سادگی از وابستگی به گاز روسیه آزاد نخواهد شد. به همین خاطر اکثر آنها پرداخت قیمت گاز روسیه را به روبل قبول کرد.
در دنیا پس روسیه بیشترین گاز را به ترتیب ایران و قطر دارند. ایران که زیر تحریم است، پس نمیتواند به اروپا گاز بفروشد. اما، صادرات گاز از قطر به اروپا ساده نیست. برای توسعه راهکاری جدید صادرات گاز از قطر سمت اروپا چه از طریق کشتی و چه از طریق پایپلاین حد اقل ۵ سال طول میکشد. ساخت این زیربناها در صورت امکان دارند که کارها بدون معطلی و با برنامههای بسیار دقیق پیش بروند. در غیر آن ممکن ۱۰ سال طول بکشند.
اروپا برای جایگزینی گاز روسیه دو گزینه دارند: گاز آمریکایی و گاز قطری.
اروپا در صورت ساخت لوله گاز از قطر سمت اروپا باید حد اقل ۴ خط لوله بسازند.
مسیر قطر تا اروپا نیز دراز است و باید از چندین کشور بگذرد. برای کشیدن لوله گاز باید کشورهای مانند عربستان، مصر و اسرائیل را نیز قانع بسازند. ممکن است که تنها مذاکره یک سال طول بکشند. طرح و سروی و بقیه کارهای آن نیز خیلی زمانبر است.
بیشتر بخوانید: چگونه شرکتهای اسلحه سازی آمریکا از جنگ در اوکراین سود میبرند؟
صادرات گاز نیز مانند دیگر کالاها ساده نیست. پس از استخراج گاز از زیر زمین، گاز اول باید وارد کارخانهای شوند که نقش یخچال را بازی میکند، تا تبدیل به مایع شوند. هزینه ساخت این یخچالها نیز ملیاردها دالر است نه ملیونها. وال استریت ژورنال میگوید که تنها برای ساخت این یخچالها سالها زمان نیاز است.
در صورت ترانسپورت گاز از طریق کشتی علاوه از یخچالها، کشتیهای بسیار بزرگ نیاز است. ساخت این کشتیها هم سالها طول میکشند.
به زبان ساده: ساخت هر وسیله مورد نیاز برای انتقال گاز سالها طول میکشد. به همین دلیل سخت است که گاز روسیه را اروپا خریداری نکند.